Wypadki i kolizje w Polsce w 2023 – raport Komendy Głównej Policji

Wypadki i kolizje – dane ogólne

Wypadki i kolizje

Wypadki i kolizje to w dalszym ciągu w Polsce duży problem społeczny. Na ulicach i drogach ginie w Polsce wiele osób. Ponadto, wiele osób traci zdrowie i powstaje masa szkód samochodowych. Co prawda jest z roku na rok lepiej, ale w dalszym ciągu nie można być zadowolonym ze stanu bezpieczeństwa na polskich drogach. Wypadki i kolizje są plagą, pomimo poprawy stanu polskich dróg czy zwiększenia ilości patroli policyjnych. Mamy do czynienia z większą ilością dróg, które są w lepszym stanie, ale też ze znacznie zwiększoną liczbą samochodów po nich się poruszających. Pocieszające jest to, że z roku na rok, zasadniczo występuje trend związany z poprawą bezpieczeństwa na polskich drogach. Niniejszy artykuł analizuje podstawowe zjawiska związane z wypadkami i kolizjami na polskich drogach.

Wypadki i kolizje – podstawowe dane

W Polsce w 2023r. doszło do ponad 23000 wypadków, w których zginęło ponad 2500 osób, a około 24340 osób zostało rannych.

Liczba pojazdów silnikowych w Polsce rośnie dość szybko. W 2023 roku było ich 35 915 484 pojazdy. W porównaniu do 2014 roku ich liczba wzrosła (z 26 472 274 pojazdów) o około 35,7%. Większa liczba pojazdów wiąże się ze zwiększonym ruchem motoryzacyjnym i wzrostem ryzyka kolizji i wypadków.

W 2023r. doszło do 20936 wypadków drogowych mających miejsce na drogach publicznych, w strefach zamieszkania lub strefach ruchu. Jeśli chodzi o liczbę wypadków, to ich liczba rok do roku spada stopniowo o niewielki procent. W 2023r. we wypadkach drogowych 1 893 osoby poniosły śmierć. W przypadku wypadków ze skutkiem śmiertelnym, również występuje tendencja spadkowa jeśli chodzi o ich liczbę. Rannych w 2023r. zostało 24125 osób, co także jest wynikiem z tendencją spadkową.

W 2023r. wzrosła za to nieznacznie liczba kolizji (czyli zdarzeń drogowych bez poważniejszych skutków w zakresie szkód zdrowotnych). Ich liczba wyniosła 365991 zdarzeń drogowych (kolizji). W roku 2021 ich liczba wyniosła 422627 a w 2022 362266. Tendencja w porównaniu do 2021r. była spadkowa jednak w tym roku nieznacznie wzrosła (+1%).

Obserwując statystyki policyjne (dane od 2014r. dostępne na www Komendy Głównej Policji), zaobserwować można relatywną poprawę bezpieczeństwa na drogach w Polsce. Liczba wypadków ma tendencję raczej spadkową (choć bywają lata, w których liczba wypadków wzrastała nieznacznie). Liczba ofiar śmiertelnych wzrosła w 2018 i 2019r. Z kolei od 2020r. można mówić już o spadku liczby ofiar zabitych, liczby rannych i liczby wypadków.

Najbardziej niebezpieczne województwa w Polsce (wskaźnik bezpieczeństwa) – wypadki i kolizje

Z wyszczególnieniem na województwa w Polsce, wskazać należy, że najwięcej wypadków dochodzi w tych regionach, które mają najwięcej mieszkańców i największy ruch drogowy (motoryzacyjny). Najwięcej wypadków wystąpiło w województwie mazowieckim (wliczając Warszawę 2799 wypadków). Kolejne miejsca zajmują województwa: wielkopolskie, małopolskie, łódzkie, śląskie i dolnośląskie. Następne pozycje należą do województw: pomorskiego, podkarpackiego, lubelskiego, kujawsko-pomorskiego, zachodniopomorskiego, warmińsko-mazurskiego, świętokrzyskiego, opolskiego, lubuskiego, podlaskiego.

Jeśli chodzi o wskaźnik bezpieczeństwa w zależności od liczby mieszkańców w poszczególnych województwach chodzi, to najmniej bezpieczne jest województwo łódzkie (89,7 wypadków na 100 000 mieszkańców). Jeśli chodzi o kolejne miejsca na liście największej liczby wypadków w stosunku do liczby wypadków chodzi, to zajmuje je region mazowiecki bez KSP z liczbą 77,5 wypadków na 100 000 mieszkańców, zaś sama Warszawa – Komenda Stołeczna Policji – 32,4 wypadki na 100 000 mieszkańców). Wielkopolskie ma wskaźnik 66,4 wypadki na 100 000 mieszkańców, Pomorskie 66,2, Małopolskie 64,5, Dolnośląskie 62,2, itd. (całość raportu dostępna jest na stronie internetowej Komendy Głównej Policji). Z analizy powyższych danych wynika, że najmniej bezpieczne drogi są w województwie łódzkim, regionie mazowieckim bez Warszawy (KSP), pomorskim, wielkopolskim, małopolskim, dolnośląskim itd.

Wypadki drogowe a czynnik sezonowy

Najwięcej wypadków miało miejsce we wrześniu (10,7% ogółu), czerwcu (10,1%), sierpniu (10,00%). Najwięcej osób zginęło w sierpniu (10,8%), lipcu (10,2%).

Do największej liczby wypadków dochodzi w piątki (17%). Najwięcej rannych występuje w wypadkach, które mają miejsce również tego dnia (piątki 17%). Jeśli o liczbę zabitych chodzi to najwyższa ich liczba z dni tygodnia, występuje w poniedziałki (15,8%) oraz weekendy (sobota – 15,1%, niedziela – 15,3%). Jednak jeśli o dni tygodnia chodzi, to rozkład wypadków/rannych/zabitych – jest dość równomierny, z mniejszą liczbą wypadków w dni weekendowe przy jednoczesnym wskazaniu na większą liczbę zabitych w te dni. Innymi słowy, to najwięcej osób ginie na drogach odpowiednio w kolejności według procentowego udziału: w poniedziałki, niedziele, soboty, środy, piątki, czwartki, wtorki.

Najwięcej wypadków ma miejsce w godzinach 14.00 – 19.00, czyli w okresie zwiększonego natężenia ruchu (38% wypadków). Najmniej wypadków odnotowano w godzinach 0.00-5.00.

W 2023r., podobnie jak w latach wcześniejszych, najwięcej wypadków wydarzyło się przy dobrych warunkach atmosferycznych. Mimo, iż najwięcej wypadków zanotowano w ciągu dnia, to w porze nocnej, na drogach nieoświetlonych występuje największy wskaźnik osób zabitych.

Miejsca powstawania wypadków drogowych

W 2023 roku zdecydowana większość wypadków drogowych, bo 14 893 (71,1% ogółu) miało miejsce w obszarze zabudowanym, zginęło w nich 731 osób (38,6%), a 16 499 zostało rannych (68,4%). Poza obszarem zabudowanym miały miejsce 6 043 wypadki (28,9% ogółu), zginęły w nich 1 162 osoby (61,4%), a obrażenia ciała odniosło 7 626 uczestników ruchu (31,6%).

Mimo, iż większość wypadków wydarzyła się na obszarze zabudowanym, to w wyniku wypadków mających miejsce poza obszarem zabudowanym zginęło więcej osób, w co piątym wypadku zginął człowiek, podczas gdy w obszarze zabudowanym w co dwudziestym.

Na prostych odcinkach dróg miały miejsce 12 621 wypadków. Kolejnym szczególnie niebezpiecznym miejscem są skrzyżowania z drogą z pierwszeństwem przejazdu, na ich obszarze było 5 044 wypadki, śmierć poniosło 242 osoby, a obrażeń ciała doznały 5 901 osób.

Rodzaje wypadków i kolizji

Spośród wszystkich rodzajów wypadków drogowych, na pierwsze miejsce wysuwają się zdarzenia, które zakwalifikowano do kategorii „zderzenie się pojazdów w ruchu”. W 2023 roku wypadków takich było 11 107, co stanowiło 53,1% ogółu, śmierć w nich poniosło 840 osób (44,4% wszystkich zabitych), a rannych zostało 13 811 osób (57,2% ogółu rannych).

Następnym, najczęściej występującym rodzajem wypadku, było „najechanie na pieszego”. Takich zdarzeń było 4 787 (22,9%), w ich wyniku zginęło 447 osób (23,6%), a 4 609 zostało rannych (19,1%).

Główne przyczyny wypadków drogowych

Główne przyczyny wypadków na prostych odcinkach to:

– niedostosowanie prędkości do warunków ruchu – 2019 wypadków,

– nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu – 1584 wypadki,

– nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu na przejściu – 1537 wypadków,

– niezachowanie bezpiecznej odległości między pojazdami – 1049 wypadków,

– nieprawidłowe wyprzedzanie – 610 wypadków.

Główne przyczyny wypadków na skrzyżowaniach z pierwszeństwem przejazdu to:

– nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu – 2418 wypadków,

– nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu na przejściu – 607 wypadków,

– nieprawidłowe przejeżdżanie przejazdu dla rowerzystów – 330 wypadków,

– niedostosowanie prędkości do warunków ruchu – 330 wypadków.

W 2023 roku zdecydowana większość wypadków miała miejsce na drogach jedno-jezdniowych, dwukierunkowych – zdarzeń tych było 16692, co stanowi 79,7% wszystkich 79,5,8% ogółu rannych).

W Polsce, na autostradach, których długość wynosi 1849,2 km doszło do 357 wypadków, w wyniku których 56 osób poniosło śmierć, a 510 zostało rannych Na drogach krajowych (łączna długość 19 460 km, w tym odcinki ekspresowe 3253,1 km, miało miejsce 4 127 wypadków (19,7% ogółu wypadków), zginęło w nich 520 osób (27,5% ogółu zabitych), a rany odniosły 5180 osoby (21,5 % ogółu rannych).

Najwięcej wypadków zanotowano na drodze nr 7, a następnie drogach nr 94, 91 i 12. Na drogach wojewódzkich, których długość wynosi 29597,4 km, doszło do 4170 wypadków, w wyniku których 514 osób poniosło śmierć, a 4 919 zostało rannych. Spośród wszystkich rodzajów wypadków drogowych, na pierwsze miejsce wysuwają się zdarzenia, które zakwalifikowano do kategorii „zderzenie się pojazdów w ruchu”. W 2023 roku wypadków takich było 11 107, co stanowiło 53,1% ogółu, śmierć w nich poniosło 840 osób (44,4% wszystkich zabitych), a rannych zostało 13 811 osób (57,2% ogółu rannych). Następnym, najczęściej występującym rodzajem wypadku, było „najechanie na pieszego”. Takich zdarzeń było 4 787 (22,9%), w ich wyniku zginęło 447 osób (23,6%), a 4 609 zostało rannych (19,1%).

Przyczyny i sprawcy wypadków i kolizji

Wśród czynników mających decydujący wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego (człowiek – droga – pojazd) na pierwsze miejsce zdecydowanie wysuwa się człowiek. To właśnie zachowanie poszczególnych grup użytkowników dróg wpływa na powstawanie wypadków drogowych. Inne czynniki miały zdecydowanie mniejsze znaczenie.

Wypadki i kolizje z winy kierujących

W 2023 roku z winy kierujących pojazdami powstały 19 058 wypadków (co stanowi 91,0% ogółu). W wyniku tych zdarzeń śmierć poniosło 1 622 osoby (85,7%), a 22 328 zostało rannych (92,6 %).

Głównymi przyczynami wypadków było:

• nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu – 4 576 wypadków,

• niedostosowanie prędkości do warunków ruchu – 4 216 wypadków,

• nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu na przejściu dla pieszych – 2 444 wypadki.

Analizując płeć kierujących, stwierdzić należy, iż sprawcami wypadków najczęściej

byli mężczyźni – kierujący pojazdami, którzy spowodowali 71,9%, natomiast kobiety spowodowały 23,7% wypadków.

Szczególną uwagę należy zwrócić na grupę tzw. „młodych kierowców” w wieku 18-24 lata charakteryzującą się najwyższym wskaźnikiem liczby wypadków na 10 tys. populacji. W 2023 r. byli oni sprawcami 2 898 wypadków (15,2% wypadków powstałych z winy kierujących), zginęło w nich 275 osób, a 3 664 zostały ranne. Liczby są niższe od danych ubiegłorocznych: wypadki mniej o 161 (-5,3%), zabici mniej o 6 (-2,1%) i rannych mniej o 246 (-6,3%). Przyczyną 35,8% wypadków, które spowodowali młodzi kierowcy było „niedostosowanie prędkości do warunków ruchu”, a o ich ciężkości świadczy 61,1% zabitych w wypadkach przez nich spowodowanych. Jest to grupa osób, którą cechuje brak doświadczenia i umiejętności w kierowaniu pojazdami i jednocześnie duża skłonność do brawury i ryzyka.

Najwięcej wypadków kierujący spowodowali we wrześniu – 2 047 (10,7% ogółu wypadków spowodowanych przez kierujących), najwięcej osób zginęło z winy kierujących w sierpniu – 191 (11,8%).

Więcej informacji:

Policja – portal

Komenda Główna Policji