Zastaw rejestrowy – informacje prawne (nabycie pojazdu)
Zastaw rejestrowy przy nabyciu pojazdu – informacje podstawowe
Zastaw rejestrowy przy nabyciu pojazdu to poważna kwestia. Zastaw rejestrowy może zostać ustanowiony przykładowo na samochodzie jako zabezpieczenie spłaty kredytu. Jeśli kredytobiorca przestanie spłacać zadłużenie, bank może zaspokoić się poprzez zajęcie samochodu, niezależnie od tego, że jego właścicielem jest już ktoś inny. Czyli zawsze istnieje ryzyko, że nabywając samochód bez sprawdzania danych o zastawie, możemy stracić pieniądze. Dlatego zawsze przy zakupie pojazdu, należy sprawdzić czy samochód jest wolny od tego typu obciążeń.
Zasady zastawu rejestrowego reguluje ustawa z dnia 6 grudnia 1996r o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów. W kwestiach nieuregulowanych stosuje się pomocniczo KC (przepisy o zastawach).
Zastaw rejestrowy ustanawia się na ruchomości lub innych prawach zbywalnych, aby zabezpieczyć wierzyciela. W praktyce często dotyczy to samochodów. Większość osób nawet nie ma większej wiedzy z zakresu zastawów rejestrowych.
Zastaw rejestrowy ustanawia się w umowie zastawniczej. Stronami takiej umowy jest osoba uprawniona do rozporządzania przedmiotem zastawu (zastawca) i wierzyciel (zastawnik). Obowiązkowo zastaw wpisuje się do rejestru zastawów. Umowa ta powinna być koniecznie zawarta na piśmie (rygor nieważności). Określa ona oprócz danych stron, także przedmiot zastawu w sposób odpowiadający jego właściwościom. Określa także wierzytelność zabezpieczoną zastawem – przez oznaczenie stosunku prawnego, z którego ta wierzytelność wynika lub może wynikać, oraz najwyższej sumy zabezpieczenia. Rejestr zastawów ma znaczenie kluczowe dla praktycznego stosowania zastawu. To w nim można sprawdzić, czy samochód, który chcemy kupić jest obciążony zastawem rejestrowym.
Jak sprawdzić czy na samochodzie jest zastaw rejestrowy
Jeśli nabywamy samochód używany, to jak wiadomo, prawo do ustanowienia zastawu rejestrowego miał każdy wcześniejszy właściciel. Czyli może się okazać, że jeśli nie sprawdzimy pojazdu, to może się okazać, że ustanowiony był na nim zastaw. Gdzie szukać informacji dotyczących zastawu (jak sprawdzić czy na aucie był zastaw ?):
- Dowód rejestracyjny – zastaw rejestrowy powinien być wpisany do dowodu rejestracyjnego pojazdu. Jednak brak tego wpisu w dowodzie, nie powoduje, że zastaw jest nieważny. Czyli nawet brak wpisu w dowodzie nie musi oznaczać, że takiego zastawu nie ma, a zatem nie daje całkowitej pewności czy bezpieczeństwa transakcji.
- Historia pojazdu CEPIK
- Rejestr Zastawów
Rejestry zastawów są prowadzone przez właściwe miejscowo sądy rejonowe. Sądem właściwym miejscowo jest sąd, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania lub siedziby zastawcy, czyli posiadacza pojazdu. Rejestr ten jest jawny. Z wnioskiem o wydanie informacji, może wystąpić każdy. Sądy wydają zaświadczenia o wpisie lub jego braku.
Jeśli chodzi o koszty (opłaty) związane ze zaświadczeniami, to ponosi je wnioskujący. Zarówno wydanie zaświadczenia, odpisu, udzielenie informacji jest płatne. Opłaty są jednak stosunkowo niewielkie i wynoszą po kilkadziesiąt złotych, co nie stanowi dużego wydatku w porównaniu do ewentualnie poniesionych strat z tytułu zastawu na pojeździe.
Ponadto, takie informacje jak w/w można znaleźć w CIZR (Centralna Informacja o Zastawach Rejestrowych). Wnioski są rozpatrywane osobiści, korespondencyjnie lub online (przez Internet).
Sprzedaż przedmiotu zastawu – bezpieczeństwo transakcji
Jeśli nabędziemy pojazd, na którym był ustanowiony zastaw rejestrowy, to zastawnik w niektórych przypadkach będzie mógł żądać zaspokojenia wierzytelności tym zastawem. Możemy zatem stracić nowo zakupiony pojazd. Warto dlatego też, sprawdzić wszystko przed transakcją. Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy nie są płacone raty kredytu za pojazd, który nabywamy. Dlatego jeśli przy zakupie samochodu trzeba sprawdzić czy jest na nim zastaw rejestrowy, bo inaczej możemy mieć poważne problemy.
Ponadto, zgodnie z art. 13 ustawy o zastawie rejestrowym, wymienia sytuacje, które wiążą się z wygaśnięciem zastawu przy sprzedaży pojazdu. Kolejny przepis art. 14 tej ustawy, reguluje zasady zbycia lub obciążenia przedmiotu zastawu rejestrowego.
Zgodnie z art. 13 ustawy o zastawie rejestrowym, zbycie przedmiotu zastawu rejestrowego powoduje wygaśnięcie tego zastawu, jeżeli:
- nabywca nie wiedział i przy zachowaniu należytej staranności nie mógł wiedzieć o istnieniu zastawu rejestrowego w chwili wydania mu rzeczy lub przejścia na niego prawa obciążonego zastawem rejestrowym albo
- rzecz obciążoną zastawem rejestrowym zalicza się do rzeczy zbywanych zwykle w zakresie działalności gospodarczej zastawcy i rzecz ta została wydana nabywcy, chyba że nabywca nabył rzecz w celu pokrzywdzenia zastawnika.
Zgodnie z art. 14 ust. 1 tej ustawy, w umowie zastawniczej dopuszczalne jest zastrzeżenie, przez które zastawca zobowiązuje się względem zastawnika, że przed wygaśnięciem zastawu rejestrowego nie dokona zbycia lub obciążenia przedmiotu zastawu. Zbycie lub obciążenie przedmiotu zastawu rejestrowego, dokonane wbrew zastrzeżeniu, o którym mowa w ust. 1, jest ważne, jeżeli osoba, na której rzecz zastawca dokonał zbycia lub obciążenia, nie wiedziała i przy zachowaniu należytej staranności nie mogła wiedzieć o tym zastrzeżeniu w chwili zawarcia umowy z zastawcą. W razie zbycia lub obciążenia przedmiotu obciążonego zastawem rejestrowym wbrew zastrzeżeniu, o którym mowa w ust. 1, zastawnik może żądać natychmiastowego zaspokojenia wierzytelności zabezpieczonej tym zastawem.
Zastaw rejestrowy przy nabyciu pojazdu należy zatem dokładnie sprawdzić, można to zrobić w dość prosty sposób, a tym samym uchronić się od poważnych problemów.
