Odszkodowanie dla pasażera po wypadku

Czy pasażerowi przysługuje odszkodowanie z OC po wypadku?

Tak, pasażer może ubiegać się o odszkodowanie z OC sprawcy zdarzenia po wypadku.

Z OC sprawcy pokrywane są zarówno szkody materialne jak i osobowe. Odszkodowanie przysługuje również pasażerom, którzy zostali poszkodowani w kolizji drogowej. Dotyczy to również pasażerów, którzy podróżowali ze sprawcą zdarzenia. Odszkodowanie to powinno zostać wypłacone z ubezpieczenia OC sprawcy wypadku.

Odpłatność i nieodpłatność przejazdu – odpowiedzialność na zasadzie winy lub ryzyka

Przewozy pasażerskie można podzielić na odpłatne i nieodpłatne. Jeśli nie pobraliśmy od pasażera nawet symbolicznej opłaty za przejazd, to odpowiemy za szkodę osobową, tylko jeśli wypadek będzie z naszej winy. Jeśli pobierzemy opłatę, choćby symboliczną to odpowiemy na zasadzie ryzyka, czyli nie musimy udowadniać winy kierowcy. Odszkodowanie przyznane nam zostanie szybko. Odszkodowanie w obu przypadkach zostanie wypłacone z ubezpieczenia OC sprawcy (kierowcy).

Uchwała Sądu Najwyższego z 7 lutego 2008r. (III CZP 115/07)

Przed w/w uchwałą SN istniało wiele rozbieżności w traktowaniu sytuacji związanych z kolizjami i szkodami pasażerów. Uchwała uporządkowała te sprawy. Była odpowiedzią na wniosek Rzecznika Ubezpieczonych, który wnioskował o uchwałę w tej sprawie.

Uchwała wskazuje również, iż także współposiadacze pojazdu również w przypadku kolizji mają prawo do odszkodowania. Wynika to z przepisów ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, które to tworzą zasadę ochrony ubezpieczeniowej dla poszkodowanych.

W razie natomiast zderzenia pojazdów, do którego dojdzie z winy jednego z kierowców, odszkodowania mogą dochodzić wszyscy poszkodowani pasażerowie sprawcy, a także poszkodowany kierowca drugiego pojazdu i wszyscy jego pasażerowie.

Jeśli skutkiem wypadku jest śmierć pasażera, to zadośćuczynienie po śmierci przysługuje najbliższej rodzinie.

Dla odpowiedzialności odszkodowawczej nie ma znaczenia czy pasażer jest dla sprawcy osobą obcą czy też znajomym lub rodziną. Nawet w tym ostatnim przypadku należy im się odszkodowanie z OC kierowcy, jeśli doszło do niego z jego winy, jadąc z najbliższą rodziną. Istnieją także sytuacje, gdy odszkodowanie pomniejsza się o stopień przyczynienia. 

Ubezpieczyciel lub UFG może zwrócić się do sprawcy szkody o zwrot odszkodowania wypłaconego pasażerowi (roszczenie regresowe) w przypadku, gdy sprawca:

• wyrządził szkodę umyślnie lub w stanie po użyciu alkoholu albo środków odurzających, substancji psychotropowych lub innych środków o podobnym charakterze; 
• wszedł w posiadanie pojazdu wskutek popełnienia przestępstwa; 
• nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym (z wyjątkiem stanu wyższej konieczności – ratowanie życia ludzkiego, mienia albo pościg za przestępcą); 
• nie posiadał w chwili wypadku ważnego ubezpieczenia OC. 

Kiedy kierowca nie odpowiada za szkody wobec pasażerów?

Przepisy przewidują jednak 3 konkretne sytuacje, kiedy kierowca może zwolnić się od odpowiedzialności na zasadzie ryzyka. Chodzi tu o przypadki, gdy szkoda powstała:

• wskutek siły wyższej, 
• z wyłącznej winy osoby poszkodowanej, 
• z wyłącznej winy osoby trzeciej, za którą kierowca nie ponosi odpowiedzialności. 

Może to oznaczać przykładowo, że np. kierowca autobusu jeśli jedzie zgodnie z przepisami, a inne auto zajedzie mu drogę, to odszkodowanie należało się będzie nie od kierowcy busa a sprawcy wypadku. W tej sytuacji dochodzi bowiem do powstania szkody doszło w wyniku wyłącznej winy osoby trzeciej (sprawcy wypadku).

Co obejmuje odszkodowanie dla pasażera ?

Poszkodowany może otrzymać odszkodowanie za uszkodzenie ciała i rozstrój zdrowia. Katalog świadczeń, o które może się w przypadku wypadku ubiegać poszkodowany pasażer jest dość szeroki. Obejmuje on przede wszystkim:

1. Odszkodowanie 

Celem odszkodowania jest wynagrodzenie strat, jakie poszkodowany poniósł w związku z wypadkiem. Poszkodowanemu należy się m.in.:

• zwrot kosztów leczenia i rehabilitacji, zakupu sprzętu rehabilitacyjnego,
• zwrot kosztów dojazdu do lekarzy i wizyt, jeśli poszkodowany z takich konsultacji korzystał,
• odszkodowanie za utracone dochody w związku z brakiem możliwości kontynuowania pracy zawodowej.

2. Zadośćuczynienie za ból oraz cierpienie fizyczne i psychiczne 

Poszkodowany pasażer ma prawo do zadośćuczynienia, czyli jednorazowego świadczenia, które ma charakter niemajątkowy. Celem wypłaty tego świadczenia jest naprawienie szkód, jakich doznał poszkodowany.

Wysokość zadośćuczynienia ustala się indywidualnie. Czynnikami wpływającymi na wysokość tego świadczenia są m.in. długość leczenia czy wpływ wypadku na prowadzony tryb życia.

3. Renta wyrównawcza

Poszkodowany w wypadku pasażer może ubiegać się o wypłatę renty wyrównawczej. Prawo do tego świadczenia przysługuje mu wówczas, gdy zaistnieje jedna z poniższych przesłanek:

• utracił on częściowo lub całkowicie zdolność do wykonywania pracy zarobkowej,
• zwiększyły się jego potrzeby,
• zmniejszyły się jego widoki powodzenia na przyszłość.

Ubezpieczyciel nie zawsze musi wypłacać rentę co miesiąc – na wniosek poszkodowanego może dojść do kapitalizacji renty, czyli zamiany cyklicznych świadczeń na jednorazową wypłatę.

Co więcej, pasażerowi przysługuje odszkodowanie nawet wtedy, gdy w trakcie wypadku nie miał zapiętych pasów bezpieczeństwa lub przed wypadkiem wraz ze sprawcą wypadku spożywał alkohol. Oczywiście w takiej sytuacji przyjmuje się, że pasażer przyczynił się do szkody i z tego względu przysługuje mu niższe odszkodowanie, jednak pasażerowi w każdej sytuacji należy się odszkodowanie za skutki wypadku.

Suma gwarancyjna dla zdarzenia, nie dla osoby

Pamiętać również należy, że ustalone w odrębnych przepisach kwoty sum gwarancyjnych na polisach OC (5,21 mln euro dla szkód osobowych i 1,05 mln euro dla szkód majątkowych), dotyczą całego zdarzenia a nie jednego poszkodowanego. Zatem jeśli poszkodowanych w zdarzeniu będzie więcej, to i tak odpowiedzialność finansowa ubezpieczyciela za takie zdarzenie nie przekroczy wskazanych kwot.

Dokumentacja do szkody

Aby ubezpieczyciel wypłacił odszkodowanie poszkodowanemu pasażerowi, konieczne jest zgłoszenie szkody. Należy też dostarczyć dokumentację potwierdzającą poniesione koszty oraz dokumentację medyczną.

Ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie w ciągu 30 dni, licząc od dnia poinformowania jej o szkodzie. Jeżeli firma ubezpieczeniowa potrzebuje więcej czasu, aby zapoznać się ze sprawą, to musi poinformować poszkodowanego. W takiej sytuacji wypłata odszkodowania odbywa się w ciągu 14 od dnia, w którym wyjaśniono wszystkie okoliczności, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie.

Na złożenie wniosku i żądanie wypłaty poszkodowany pasażer ma sporo czasu, bo 3 lata od dnia wypadku. Jeżeli sprawca wypadku został skazany prawomocnym wyrokiem karnym za przestępstwo, to termin ten ulega wydłużeniu do 20 lat. Mimo tego ze złożeniem dokumentów w firmie ubezpieczeniowej nie warto zwlekać – z czasem pamięć o zdarzeniu się zaciera, trudniej też zgromadzić dokumentację niezbędną do wypłaty odszkodowania.

Czy pasażer może otrzymać odszkodowanie z ubezpieczenia NNW?

NNW komunikacyjne, czyli następstw nieszczęśliwych wypadków, to jedno z dodatkowych ubezpieczeń, na które może zdecydować się właściciel samochodu. Z reguły w ramach tej polisy na finansowe wsparcie liczyć mogą zarówno kierowca, jak i pasażerowie z nim podróżujący. Tak skonstruowane NNW oferuje wiele firm ubezpieczeniowych.

Świadczenie to jest wypłacane niezależnie od odszkodowania z OC sprawcy. W rezultacie pasażer poszkodowany w wypadku może liczyć na dodatkowe środki, jeżeli właściciel samochodu w momencie zdarzenia posiadał NNW.

Terminy zgłoszenia szkody z NNW są inne niż w przypadku OC – ustalają je ubezpieczyciele, a szczegóły należy sprawdzić w OWU. 

Uszkodzone w wypadku mienie 

Czy poszkodowany w wypadku pasażer może liczyć na odszkodowanie np. za smartfona czy laptopa, jeżeli urządzenia te uległy zniszczeniu? Tak. Celem odszkodowania jest wyrównanie szkód, jakich doznał pasażer. Ustalając wysokość odszkodowania, firma ubezpieczeniowa musi uwzględnić np. zniszczony sprzęt czy ubrania.

Zobacz inne wpisy

• Co powinien zawierać kosztorys naprawy pojazdu
• Odszkodowanie i zadośćuczynienie – zasady związane z dochodzeniem roszczeń
• Sprawca wypadku zbiegł, kto wypłaci odszkodowanie?
• Jakie odszkodowanie po wypadku w pracy
• Jak wylicza się wysokość zadośćuczynienia ?