Leasing – odszkodowanie i dopłata do odszkodowania

Leasing – prawna definicja umowy

Leasing jest umową cywilnoprawną, w której jedna strona, zwana finansującym (leasingodawcą), oddaje drugiej stronie, zwanej korzystającym (leasingobiorcą), do użytkowania określoną rzecz na określony czas w zamian za ustalone raty leasingowe. Definicja ta znajduje się w przepisach Kodeksu cywilnego, w szczególności w artykułach 709¹–709¹8.

Leasing jest popularnym instrumentem finansowym, szczególnie w przypadku przedsiębiorstw, które chcą korzystać z określonych rzeczy, takich jak pojazdy czy sprzęt, bez konieczności ich bezpośredniego nabycia na własność.

Leasing – kluczowe elementy

Strony umowy leasing’u

• • Finansujący (leasingodawca): Strona, która jest właścicielem rzeczy oddanej w leasing.
  • Korzystający (leasingobiorca): Strona, która korzysta z rzeczy na podstawie umowy leasingowej.

Przedmiot umowy leasing’u

Przedmiotem leasingu może być zarówno rzecz ruchoma (np. samochód, maszyna), jak i nieruchomość. Ważne jest, aby przedmiot leasingu mógł być wykorzystywany zgodnie z umową.

Raty leasingowe

Korzystający zobowiązuje się do uiszczania leasingodawcy opłat w postaci rat leasingowych przez określony czas trwania umowy.

Rodzaje leasing’u

• • • Leasing operacyjny: W tej formie przedmiot leasing’u jest zaliczany do majątku leasingodawcy, a raty leasingowe są traktowane jako koszt uzyskania przychodu przez leasingobiorcę.
    • Leasing finansowy: W tej formie przedmiot leasing’u jest zaliczany do majątku leasingobiorcy, a raty leasingowe są rozbijane na część kapitałową i odsetkową.

Leasing – zakończenie umowy

Po zakończeniu okresu leasing’u, korzystający może mieć możliwość wykupienia przedmiotu leasingu za ustaloną cenę, zwrócenia przedmiotu leasingodawcy lub przedłużenia umowy na kolejny okres.

Leasing – komu się należy odszkodowanie ?

Leasing na pojeździe w przypadku kolizji lub wypadku i konieczność uzyskania odszkodowania na naprawę może się okazać sprawą skomplikowaną. Nie wiadomo komu należy się odszkodowanie i kto ma naprawić pojazd itp. Leasing na pojeździe jest bardzo częsty, dotyczy też jak wiadomo, nie tylko firm transportowych, gdyż także innego rodzaju firmy (w tym jednoosobowe działalności gospodarcze) najczęściej finansują pojazdy (ich zakup) właśnie poprzez leasing.

Umowa leasing’u odszkodowanie przyznaje najczęściej leasingodawcy. Zazwyczaj opcja uzyskania odszkodowania przez leasingobiorcę jest kwestią otwartą, jeśli uzyska on na swój wniosek zgodę firmy leasingującej. Do uzyskania zatem dopłaty do odszkodowania a nawet samego odszkodowania potrzebna jest zgoda leasingu na dopłatę do odszkodowania (wypłatę odszkodowania czy dopłaty).

Polski system prawa określa, że stronami umowy leasingu są finansujący i korzystający. W trakcie trwania umowy leasingu, co do zasady, właścicielem pozostaje finansujący, czyli leasingodawca. W przypadku wypadku lub kolizji – powstaje wątpliwość – komu należy się odszkodowanie.

Zgodnie z polskim prawem cywilnym, leasingobiorca jest jedynie posiadaczem zależnym pojazdu, pomimo uiszczania rat za leasing. W przypadku kolizji lub wypadku czy zniszczenia pojazdu, to leasingodawca (finansujący) ponosi szkodę we swoim majątku, dlatego też, to on jest uprawniony do uzyskania odszkodowania. Korzystający z pojazdu (leasingobiorca) nie doznaje uszczerbku w tym zakresie, a więc nie przysługuje mu roszczenie o naprawienie szkody w pojeździe.

Zgłoszenie szkody w przypadku pojazdu leasingowanego – jest podobne jak w zwykłej sytuacji. Należy pamiętać jednak o OWUL (Ogólne Warunki Umowy Leasingu), stanowiące integralną część umowy leasingu, gdyż mogą się w nich znajdować szczególne warunki odnośnie zgłoszenia szkody. We wszystkich umowach leasingu, wskazuje się zazwyczaj, że warunkiem wypłaty odszkodowania jest zgoda leasingodawcy. Oczywiście leasingodawca może również zażądać dokonania oględzin uszkodzonego przedmiotu.

Odszkodowanie dla leasingodawcy – stanowisko Sądu Najwyższego, VAT

W dniu 15.11.2001r. (III CZP 68/01) Sąd Najwyższy (SN) stanął na stanowisku, że skoro właścicielem pojazdu jest leasingodawca przez cały czas trwania umowy, to poszkodowanym należy uznać finansującego (leasingodawcę). Na tym samym stanowisku stoją zakłady ubezpieczeń (towarzystwa) w praktyce podzielając stanowisko SN. W kwestii podatku VAT, zakłady również odmawiają zwrotu podatku VAT leasingobiorcom, wypłacając kwoty netto poniesionych kosztów napraw. Co jednak, gdy przedsiębiorca (korzystający, leasingobiorca) prowadzi działalność niepodlegającą opodatkowaniu lub może mu przysługiwać prawo do odliczenia jedynie 50% podatku VAT ? 

Ze względu na to, że obowiązkiem leasingobiorcy jest m.in. obowiązek należytego utrzymania pojazdu, to jemu powinno przysługiwać prawo do pełnego odszkodowania. Dochodzenie wypłaty odszkodowania w prawidłowej wysokości wiąże się przeważnie ze skierowaniem sprawy na drogę procesu sądowego przeciwko ubezpieczycielowi. 

Leasingobiorca musi mieć na uwadze to, że nie jest podmiotem uprawnionym do dochodzenia odszkodowania. Jedynym wyjściem w takiej sytuacji jest przed wytoczeniem powództwa czy dopłatą do odszkodowania – jak również przed samą wypłatą odszkodowania „pierwotnego” (kwoty bezspornej) zawarcie z leasingodawcą umowy cesji wierzytelności. W innym przypadku, ubezpieczyciel może stwierdzić, że korzystający (leasingobiorca) nie ma prawa do odszkodowania.

Leasing na pojeździe – cesja leasingodawcy (zgoda)

Wypłata odszkodowania następuje na konto warsztatu lub najemcy (w zależności co wybrałeś podczas zgłaszania szkody). Dodatkowo zgody na wypłatę na konto leasingobiorcy musi udzielić firma leasingowa. Jeśli jej udzieli, to odszkodowanie z zakładu ubezpieczeń trafi na wskazane przez leasingobiorcę konto bankowe. Może się także zdarzyć odmowa ze strony leasingodawcy. Najczęściej ma to miejsce, gdy:      

• umowa jest zadłużona – np. przez opóźnienia w spłacie rat,
• leasingobiorca łamie zasady zawarte w umowie leasingowej.

Leasing a szkoda całkowita

W przypadku szkód całkowitych, stosować należy zasady określony w OWUL (Ogólne Warunki Umowy Leasingu), gdyż może się okazać że leasingodawcy przysługują zarówno wpłacone dotychczas raty, jak również te, które pozostały do zakończenia umowy. Orzeczenie szkody całkowitej skutkuje wygaśnięciem umowy leasing’u.

Można pamiętać, że leasingobiorca może zawrzeć dodatkowe ubezpieczenie tzw. ubezpieczenie GAP, które w niektórych sytuacjach może w całości pokryć różnicę między wysokością odszkodowania ubezpieczeniowego, a zobowiązaniem wynikającym z umowy leasing’u. 

Zgłoszenie szkody w pojeździe leasing

Jednak likwidacja szkody komunikacyjnej na pojeździe w leasingu wymaga dodatkowych formalności. Należy taką szkodę zgłosić – zarówno do ubezpieczyciela jak i do firmy leasingowej (finansujący, leasingodawca). Firma leasingowa może żądać, żeby na miejsce zdarzenia wezwać policję lub inne służby, jeśli zostało to określone w umowie leasingowej. Należy poinformować leasingodawcę, bo to on jest właścicielem pojazdu i ma prawo do decyzji w zakresie sposobu likwidacji szkody. 

Twój leasingodawca może również wymagać od Ciebie, abyś wcześniej wezwał policję lub inne służby na miejsce, to też jest zawarte w umowie leasingowej. Dodatkowo jesteś zobligowany do poinformowania o tym leasingodawcę, bo to on jest właścicielem pojazdu i decyduje o sposobie likwidacji szkody. Leasingodawca decyduje, o tym czy to na jego konto mają wpłynąć środki przeznaczone na likwidację szkody. Leasingobiorca, decyduje z kolei – czy naprawa pojazdu nastąpi w formie bezgotówkowej (warsztat) czy na konto leasingobiorcy i to on będzie odpowiedzialny za przywrócenie pojazdu do stanu sprzed kolizji. W przypadku naprawy we własnym zakresie, podmiot finansujący będzie wymagał potwierdzenia naprawy pojazdu. 

Możliwość wyboru sposobu wypłaty odszkodowania jest określona w umowie leasingowej. Niektóre firmy zobowiązują leasingobiorcę do naprawy bezgotówkowej tylko w autoryzowanych serwisach ASO.

Samochód zastępczy i holowanie                                                                        

Mamy prawo dochodzić od zakładu ubezpieczeń zwrotu kosztów poniesionych za najem pojazdu zastępczego oraz holowania uszkodzonego w wypadku samochodu. Co więcej, nie potrzebujemy w tym zakresie żadnych oświadczeń i zgód leasingodawcy.

Jak zdobyć dopłatę do odszkodowania zaniżonego odszkodowania samochodu w leasingu? 

Wystąpienie na drogę sądową czy uzyskanie dopłaty do odszkodowania dla leasingobiorcy wiąże się z koniecznością uzyskania umowy cesji wierzytelności wynikającej z uszkodzenia pojazdu (zgoda leasingodawcy). Jeśli uzyskamy ten dokument – w  czym oczywiście pomagamy – możemy uzyskać dopłatę do odszkodowania, która wyrówna wysokość odszkodowania do właściwej wysokości.

Rzecznik Finasowy

Zobacz inne wpisy

• Usługi dodatkowe w parabankach – ukryte zagrożenie dla kredytobiorcy (VAS)
• Pożar a odszkodowanie z polisy
• Zadośćuczynienie za uszczerbek na zdrowiu w wypadku komunikacyjnym – co Ci się należy?
• Ile można odzyskać dzięki Sankcji Kredytu Darmowego?
• Dlaczego nie warto zgłaszać wypadku za granicą u korespodenta w Polsce?